Cưỡng chế hóa đơn là gì? Cách sử dụng hóa đơn trong thời gian bị cưỡng chế

Trong bối cảnh quản lý thuế ngày càng chặt chẽ, việc hiểu rõ về các biện pháp kiểm soát như cưỡng chế hóa đơn trở nên vô cùng cần thiết đối với doanh nghiệp. Vậy cưỡng chế hóa đơn là gì và khi nào doanh nghiệp có thể bị áp dụng biện pháp này? Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết những thắc mắc trên của doanh nghiệp.

1. Cưỡng chế hóa đơn là gì ?

Cưỡng chế hóa đơn là biện pháp hành chính mà cơ quan thuế áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm các quy định về quản lý sử dụng hóa đơn.

Mục tiêu của biện pháp này là đảm bảo thu đúng, thu đủ thuế, ngăn chặn gian lận thuế và tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch.

Trong thời gian bị áp dụng biện pháp cưỡng chế hóa đơn, nếu doanh nghiệp vẫn tiếp tục sử dụng hóa đơn bị cưỡng chế, những hóa đơn này thường bị xem là bất hợp pháp hoặc không hợp lệ. Hành vi này có thể kéo theo những hậu quả nghiêm trọng cho doanh nghiệp.

2. Các trường hợp bị cưỡng chế hóa đơn

Theo quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4 Điều 124 Luật Quản lý thuế số 38, các trường hợp tổ chức, doanh nghiệp bị cưỡng chế hóa đơn bao gồm:

• Người nộp thuế không thanh toán nợ thuế trong thời hạn quy định, và quá 90 ngày kể từ ngày hết thời hạn nộp theo quy định, có thể bị áp dụng biện pháp cưỡng chế hóa đơn.
• Người nộp thuế còn nợ thuế sau khi hết thời hạn gia hạn nộp thuế, cơ quan thuế hoặc cơ quan chức năng có thể áp dụng cưỡng chế hóa đơn để thu hồi tiền thuế và đảm bảo người nộp thuế tuân thủ nghĩa vụ tài chính.
• Người nộp thuế nợ thuế và có hành vi phát tán tài sản hoặc bỏ trốn để tránh trách nhiệm thuế, cơ quan thuế hoặc cơ quan chức năng có thể áp dụng cưỡng chế hóa đơn để thu hồi tiền thuế và ngăn chặn việc chuyển tài sản hoặc bỏ trốn trước khi nợ thuế được giải quyết.
• Người nộp thuế không thực hiện quyết định xử phạt vi phạm hành chính đã có hiệu lực thi hành, mà không có lý do chính đáng hoặc không được cơ quan có thẩm quyền cho phép hoãn hoặc tạm đình chỉ việc thi hành.

Ngoài ra, theo các khoản 2, 3, 4, 5 Điều 2 Thông tư 215/2013/TT-BTC, các trường hợp bị áp dụng biện pháp cưỡng chế hóa đơn bao gồm:

• Tổ chức tín dụng không tuân thủ quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế theo quy định của pháp luật về Quản lý thuế và Xử lý vi phạm hành chính.
• Tổ chức bảo lãnh nộp tiền thuế thay cho người nộp thuế sẽ bị áp dụng biện pháp cưỡng chế nếu sau thời gian quy định là 90 ngày kể từ ngày hết hạn nộp tiền thuế, tiền phạt và tiền chậm nộp, như đã được phê duyệt trong văn bản của cơ quan thuế, người nộp thuế vẫn chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính đối với ngân sách nhà nước.
• Kho bạc nhà nước, bao gồm cả kho bạc nhà nước cấp tỉnh và cấp huyện, không thực hiện việc trích chuyển tiền từ tài khoản của đối tượng bị cưỡng chế mở tại kho bạc để nộp vào ngân sách nhà nước theo quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế của cơ quan thuế.
• Những tổ chức,cá nhân có liên quan không thực hiện tuân thủ các quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế của cơ quan có thẩm quyền.

3. Quyết định cưỡng chế bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn được ban hành tại các thời điểm nào?

Căn cứ theo điểm b khoản 3 Điều 34 Nghị định 126/2020/NĐ-CP, quyết định cưỡng chế bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn được ban hành tại thời điểm như sau:

• Ngay sau khi hết thời hạn của quyết định cưỡng chế trích tiền từ tài khoản, phong tỏa tài khoản của người nộp thuế; hoặc quyết định cưỡng chế khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập đối với cá nhân; hoặc quyết định cưỡng chế dừng làm thủ tục hải quan (nếu có); hoặc ngay sau khi đủ điều kiện chuyển sang biện pháp cưỡng chế theo quy định tại khoản 3 Điều 125 Luật Quản lý thuế số 38
• Nếu quyết định cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn hết hiệu lực mà người nộp thuế vẫn chưa nộp đủ số tiền thuế nợ vào ngân sách nhà nước, và không đủ điều kiện áp dụng các biện pháp cưỡng chế khác hoặc việc ngừng sử dụng hóa đơn có hiệu quả, cơ quan quản lý thuế sẽ tiếp tục áp dụng biện pháp cưỡng chế hiệu quả.
• Trong trường hợp đang áp dụng biện pháp cưỡng chế này mà có thông tin hoặc điều kiện thực hiện biện pháp cưỡng chế trước hoặc biện pháp cưỡng chế tiếp theo có hiệu quả hơn, cơ quan quản lý thuế sẽ đồng thời áp dụng biện pháp cưỡng chế trước hoặc biện pháp cưỡng chế tiếp theo để thu hồi vào ngân sách nhà nước các khoản tiền thuế nợ.

4. Hướng dẫn về việc sử dụng hóa đơn trong thời gian bị cưỡng chế

Căn cứ theo khoản 2 Điều 13 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP, hóa đơn điện tử có mã theo từng lần phát sinh của cơ quan thuế được cấp cho các doanh nghiệp, tổ chức, hộ cá nhân, cá nhân kinh doanh bị cơ quan thuế cưỡng chế bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn.

Đồng thời, theo quy định tại điểm d khoản 4 Điều 34 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP như sau:

Trường hợp đang áp dụng biện pháp cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn mà người nộp thuế có văn bản đề nghị sử dụng hóa đơn để có nguồn thanh toán tiền lương công nhân, thanh toán các khoản chi phí đảm bảo sản xuất kinh doanh được liên tục thì cơ quan thuế tiếp tục cho người nộp thuế sử dụng hóa đơn theo từng lần phát sinh với điều kiện người nộp thuế phải nộp ngay ít nhất 18% doanh thu trên hóa đơn được sử dụng vào ngân sách nhà nước.

Như vậy, đối với trường hợp người nộp thuế đang bị cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn, người nộp thuế có thể nộp văn bản đề nghị sử dụng hóa đơn để có nguồn thanh toán các khoản chi phí về nhân công, các khoản chi phí khác để đảm bảo việc sản xuất kinh doanh được liên tục.

Khi nhận được văn bản đề nghị sử dụng hóa đơn của người nộp thuế, cơ quan thuế sẽ tiếp tục cho người nộp thuế sử dụng hóa đơn theo từng lần phát sinh với điều kiện người nộp thuế phải thực hiện nộp ít nhất 18% doanh thu trên hóa đơn được sử dụng.

5. Sử dụng hóa đơn trong thời gian bị cưỡng chế hóa đơn có bị xử phạt không?

Mức xử phạt đối với việc sử dụng hóa đơn trong thời gian bị cưỡng chế hóa đơn không đúng quy định được quy định tại Điều 28 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính về thuế và hóa đơn. Cụ thể:

• Phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 50 triệu đồng đối với hành vi lập hóa đơn không đúng quy định của pháp luật trong thời gian bị cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn, bao gồm việc sử dụng hóa đơn không có mã của cơ quan thuế khi đã bị cưỡng chế.

Ngoài ra, người vi phạm có thể bị áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả sau:

• Buộc hủy các hóa đơn đã lập không đúng quy định.
• Buộc kê khai và nộp đủ số tiền thuế thiếu vào ngân sách nhà nước nếu việc sử dụng hóa đơn không đúng quy định dẫn đến việc trốn thuế, thiếu thuế.

Lưu ý: Các mức phạt và biện pháp khắc phục hậu quả cụ thể có thể thay đổi tùy thuộc vào tình hình thực tế và các quy định mới của pháp luật. Do đó, doanh nghiệp nên tham khảo trực tiếp các văn bản pháp luật hiện hành hoặc tư vấn từ cơ quan thuế để đảm bảo tuân thủ đúng quy định.

Cưỡng chế hóa đơn không chỉ là một biện pháp hành chính mà còn là một bước quan trọng trong việc đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong hoạt động kinh doanh. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về hóa đơn không chỉ giúp doanh nghiệp tránh được các rủi ro pháp lý mà còn nâng cao uy tín và niềm tin của khách hàng.